Botulinum toksini, yaşla birlikte ciltte belirginleşen mimik çizgilerini ve kırışıklıkları tedavi etmek amacıyla dünyada en yaygın olarak kullanılan ve her geçen gün popülerliği artan medikal kozmetik uygulamadır. Başlıca alın, kaş arası ve kaz ayağı bölgesinde oluşan hafif ve orta dereceli çizgilenmeleri tedavi etmek amacıyla bölgedeki kaslara enjekte edilmek suretiyle uygulanır.
Botulinum toksini Clostridium Botulinum ismi verilen bakterinin ürettiği bir nörotoksindir. Toplamda 7 farklı antijenik botulinum toksini keşfedilmiştir. Bunlar; Botulinum Toksin-A, -B, -C, -D, -E, -F ve -G'dir. Estetik ve kozmetik amaçla en sık kullanılan form ise Botulinum Toksin-A'dır.
Beynimizden kaslara iletilen kasılma emri sinir sistemi hücreleriyle kaslara iletilir ve bir dizi reaksiyonla kasılma gerçekleşir. Botulinum toksini uygulandığı bölgede sinir hücrelerinden kaslara kasılma emrinin iletilmesini engelleyerek geçici bir felç oluşturur. Böylece kas geçici olarak kasılmayı bırakır ve kasılma yüzünden meydana gelen mimik çizgileri hafifler
Botoks, bir enjeksiyon işlemidir. Tercihe göre uygulama yapılacak bölge lokal anestezik kremlerle uyuşturulur veya buz uygulanarak soğutulur. Daha sonra uygulamanın yapılacağı bölgeler temizlendikten sonra, toksin ince uçlu iğnelerle kas içine küçük dozlarda enjekte edilir. İşlem yaklaşık 5-10 dakika sürer.
Enjekte edilen toksin işlemden sonra 24-48 saat içerisinde kimyasal olarak etki etmeye başlar fakat kişi etkiyi 4-7nci günler arasında hissetmeye başlar. 2-3 hafta kadar etki artarak devam eder. Oluşan etki kişiden kişiye ve uygulanan dozun miktarına göre farklılık gösterse de 3-6 ay boyunca etki eder.
Kırışıklıklar; dinamik (kas kasılmasıyla ortaya çıkan) ve statik (kas kasılması olmaksızın görünür olan) kırışıklıklar olarak ikiye ayrılır. Statik kırışıklıklar ise tekrar ince çizgiler ve derin çizgiler olarak ikiye ayrılır. Çizgiler; göreceli olarak genç yaşlarda dinamik çizgiler vasfındayken yaş almayla birlikte ciltte kollajen-elastin miktarının azalmasının yanında güneş hasarı, sigara içimi, beslenme alışkanlıkları gibi çevresel faktörlerin de eklenmesiyle statik çizgi vasfına bürünmeye başlarlar. Botulinum toksini dinamik kırışıklıklar ve ince statik kırışıklıklarda en iyi sonucu verir. Orta dereceli derin statik kırışıklıklarda ardışık 5-6 uygulama sonrasında kırışıklıkların iyileşmesi beklenirken derin statik kırışıklıkların tedavisinde botulinum toksin uygulaması tatmin edici sonuçlar vermeyebilir ve hyaluronik asit dolgusu, dermabrazyon, kimyasal peeling ve cilt yenileyici ek uygulamalara ihtiyaç duyulabilir
Botoks enjeksiyonları çok uzun yıllardan beri hem tedavi hem kozmetik amaçlı uygulanmaktadır. Botoksun kozmetik uygulama dozlarında herhangi ciddi bir yan etkisi yoktur. Çok nadiren de olsa kaş ve göz kapağı düşüklüğü gibi istenmeyen sonuçlar oluşabilmekle birlikte bu etki geçicidir.
Her yaştan ve her cinsiyetten kişilere uygulanmakla birlikte genel görüş olarak 30lu yaşların başlarında uygulanmaya başlanması tavsiye edilmektedir. Hamileler ve emziren annelerde kullanımıyla ilgili yeterli araştırmalar yapılmamış olmasından dolayı tavsiye edilmemektedir.
Alında oluşan yatay çizgilenmeler, Kaş ortasındaki dikey çizgilenmeler, Kaz ayağı bölgesindeki çizgilenmeler, Kaş kaldırma, Gummy smile/diş eti gülümsemesi Dikey boyun çizgileri, Çiğneme kasına (Masseter) yapılan uygulamalar (gece diş gıcırdatma tedavisi veya maskülen görünüme sebep olan arka çene genişliğini inceltme amacıyla) Burun kenarlarındaki kırışıklıklar(Bunny line/Tavşan çizgileri) Burun ucu kaldırma, Üst dudaktaki ince ve yüzeysel kırışıklıklar (Smoker lines), Çene bölgesi kırışıklıkları (Kaldırım taşı çene), Çene hattının (Jawline) belirginleştirilmesi, Hiperhidrozis (Aşırı terleme): El, ayak, koltuk altı, saçlı deri, Yüz felci geçiren kişilerde asimetrilerin düzeltilmesi, Migren hastalığında atak sıklığının azaltılması amaçlarıyla kullanılmaktadır.